Nieuwe realiteit in de retail
De Nederlandse retail is in transitie. Demografische ontwikkelingen en online winkelen veranderen het koopgedrag van consumenten structureel. Regionale verschillen tussen gebieden met bevolkingsgroei en bevolkingskrimp nemen toe en hebben gevolgen voor het draagvlak van voorzieningen. Daarnaast beïnvloedt vergrijzing de vraag naar het type winkels. Ouderen blijken bijvoorbeeld meer uit te geven aan dagelijkse goederen dan jongeren, terwijl jongeren meer uitgeven aan mode & luxe. Ook het online winkelen zet de vraag naar fysieke winkelruimte in sommige branches onder druk. Roots Beleidsadvies en AnalyZus hebben op basis van demografische prognoses én verwachtingen ten aanzien van de ontwikkeling van het online winkelen drie scenario’s voor de vraag naar winkelruimte ontwikkeld. Duidelijk is dat de nieuwe realiteit in de retail vraagt om structurele keuzes en regie.
In 2011 hebben Roots Beleidsadvies en AnalyZus een model ontwikkeld om vanuit de verwachte ontwikkeling van de demografie en online bestedingen de toekomstige vraag naar winkelruimte te prognosticeren. Ondertussen hebben de bureaus op basis van de meest recente inzichten het model geactualiseerd. Vanuit de gemeentelijke bevolkingsprognoses en prognoses voor de bestedingen via het internet, laat het model voor alle Nederlandse gemeenten zien hoe de vraag naar winkelruimte zich tot 2025 kan ontwikkelen.
Afhankelijk van het gehanteerde scenario zal in Nederland in 2025 10% tot 20% minder winkelvloeroppervlakte nodig zijn. De afnemende vraag is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de toenemende verkoop via internet. Op landsniveau wordt dit effect nog deels gecompenseerd door de verwachte bevolkingsgroei. Bijna de helft van de Nederlandse gemeenten krijgt in de periode tot 2025 echter te maken met bevolkingskrimp. In die gemeenten versterkt de demografische ontwikkeling het negatieve effect van de toenemende verkoop via het online kanaal. De mate waarin het toenemende belang van online bestedingen invloed heeft op de vraag naar fysieke winkelruimte, is voor een belangrijk deel afhankelijk van de (huidige) branchering van het aanbod. Gebieden met een groot aanbod internetgevoelige branches zullen vanzelfsprekend het sterkst worden geraakt door de verschuiving van het fysieke naar het online kanaal.
De vooruitzichten voor de vraag naar winkelruimte geven aan dat structurele keuzes ten aanzien van de toekomst van winkelgebieden noodzakelijk zijn. Gemeenten, regio’s en provincies moeten zich realiseren welke rol winkelgebieden in hun gebied (kunnen) vervullen en hun plannen daarop onderling afstemmen. Daarnaast bieden de ontwikkelingen in bepaalde winkelgebieden juist kansen voor andere functies als horeca, leisure, cultuur, dienstverlening en wonen. Binnen de nieuwe realiteit van de retail zal het perspectief van de winkelgebieden vanuit een integrale visie op deze functies moeten worden vastgesteld.
Lees hier meer over de verwachte ontwikkeling van de vraag naar winkelruimte tot 2025. Deze kaart toont de resultaten van één van de scenario's in het door Roots en AnalyZus uitgevoerde onderzoek. Het artikel over de nieuwe realiteit in de retail in Binnenlands Bestuur vindt u hier. Ook in RTL Nieuws, Vastgoedmarkt en diverse lokale en regionale media is aandacht aan het onderzoek besteed.
Wilt u meer weten over de onderzoeksresultaten of bent u benieuwd naar de vooruitzichten voor uw gemeente? Neem dan contact op met Roots Beleidsadvies of AnalyZus.